Zapoznając się z japońską kulturą ciągłego doskonalenia – Kaizen, zdecydowanie można stwierdzić, że wprowadzenie jej w życie przedsiębiorstwa przyniesie mu wiele korzyści. Dlatego zdarza się, że Kaizen jest kojarzony z innowacją. Pomimo że te dwa modele mają części wspólne, to znacząco się od siebie różnią i nie powinno się ich ze sobą mylić.
W tradycyjnym podejściu do zarządzania procesami, duża waga przywiązywana jest do działań innowacyjnych. Skupia się na grubych projektach, które powinny zapewnić duży przeskok w funkcjonowaniu procesów i pozwolić na duże udoskonalenie pracy. Jednak innowacje to projekty, które od pomysłu do realizacji, potrzebują dużo czasu na opracowanie metod i szczegółów planu.
Zarządzanie według modelu Kaizen pozwala nam natomiast na wykorzystywanie dużych usprawnień – innowacji oraz pokazuje drugą drogę do ciągłego doskonalenia procesów. Zwraca uwagę, że do osiągnięcia lepszych rezultatów, należy wykorzystywać również przestrzeń i czas pomiędzy kolejnymi innowacjami i realizować drobne pomysły naprawcze. Model Kaizen zapewnia często nawet lepsze rezultaty w tym samym czasie.
Porównując Kaizen do innowacji można stwierdzić, że przyświeca im ten sam cel: doprowadzić do usprawnień w firmie, jej procesach i systemach. Jednak pojęcia te reprezentują zupełnie różne podejścia i strategie do osiągnięcia tego celu.
Kaizen różni się znacząco od innowacji na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim zakres działań – Kaizen reprezentuje podejście małych kroków realizowanych non stop, w przeciwieństwie do dużej skali działań innowacyjnych, które mogą być wdrażane tylko co jakiś czas.
Czynnikiem nawiązującym do poprzedniej cechy jest koszt – jak się domyślamy Kaizen jest nisko kosztowną zmianą, natomiast innowacja jest obciążeniem finansowym dla całej organizacji.
Pojęcia te różnią się też ze względu na oczekiwania – Kaizen zorientowane jest na procesy, poprawę ich efektywności i analizę dostarczanej przez nie wartości, natomiast innowacje w głównej mierze zorientowane są na wysokie rezultaty. Można więc powiedzieć, że działania Kaizen są wpisane w politykę wolnego wzrostu, a innowacje reprezentują szybki wzrost.
Dodatkowo Kaizen bazuje na konwencjonalnym „know-how”, korzystaniu z opracowanych metod i narzędzi, natomiast innowacje charakteryzują się odkryciami. Główną siłą napędową działań Kaizen jest wysiłek i trud poświęcony na wykonanie działania, zaś innowacje w głównej mierze napędzane są inwestycjami.
Ze względu na rodzaj usprawnień możemy wyróżnić różne poziomy organizacji będące odpowiedzialne za realizacje tych działań. Innowacje ze względu na ich radykalność i kosztowność leżą głównie w gestii najwyższego kierownictwa. To ono odpowiada za kierowanie innowacjami, określenie kierunku działań. W zarządzaniu działaniami innowacyjnymi pomocne może się okazać kierownictwo średniego szczebla, które współokreśla i planuje drogę wdrożenia działań innowacyjnych. Działania innowacyjne mogą zostać podparte działaniami Kaizen, które powinny być nadzorowane przez kierownictwo niższego szczebla. Wykonawcami działań Kaizen są pracownicy, którzy odpowiadają za utrzymanie wypracowanych rozwiązań.
Podejście tradycyjne do zwiększania konkurencyjności przedsiębiorstwa to tak zwana strategia innowacji. Widzimy duży wpływ innowacji na wzrost konkurencyjności, widzimy jednak również, że w przedziałach czasu pomiędzy kolejnymi działaniami innowacyjnymi występuję degradacja. Brakuje czynnika, który nie tylko utrzymywałby wdrożone zmiany, ale pomagał także podnosić konkurencyjność przedsiębiorstwa w zmieniających się warunkach rynku i branży.
Strategia Kaizen to podejście zwiększania konkurencyjności przedsiębiorstwa pochodzące z połączenia modelu tradycyjnego opartego na innowacjach z modelem ciągłego doskonalenia. Pozwala to na nieustanny wzrost konkurencyjności firmy, bez obawy o degradacje. Dzięki drobnym usprawnieniom stale utrzymywany jest trend wzrostowy efektywności działań.
Kaizen jest najefektywniejszą strategią zwiększania konkurencyjności przedsiębiorstwa, wpływa na to tworzenie kultury ciągłego doskonalenia poprzez wdrożenie nawyku nieustannej zmiany u wszystkich pracowników w firmie, na wszystkich szczeblach zatrudnienia.
Zobacz też inne artykuły związane z filozofią Kaizen:
3. Kaizen – japońska filozofia ciągłego doskonalenia
4. Metoda Kaizen – System Zarządzania
9. Kurs Kaizen
O autorze
