Wprowadzenie

W organizacjach różnego typu popełnianie błędów przez pracowników jest nieuniknione, ale odpowiednie zarządzanie procesami pracy może skutecznie ograniczyć ich częstotliwość. Istnieje jednak istotna różnica między błędami wynikającymi z działań indywidualnych a tymi, które mają źródło w problemach systemowych. Problemy systemowe mogą wynikać z niewłaściwej organizacji pracy, niedostosowania procesów, braku spójności procedur czy niejasnych kryteriów oceny pracowników.

 

Zrozumienie przyczyn błędów systemowych oraz odpowiednie zarządzanie jakością tych procesów jest kluczowe dla uniknięcia błędów, które mogą negatywnie wpłynąć na efektywność i morale pracowników. W artykule omówimy, jak wprowadzenie systemowego podejścia do błędów oraz rozwinięcie kultury „no blame” może pomóc w zapobieganiu błędom pracowników, a także jak wpływa na organizację procesów oceny pracy.

Czym są problemy systemowe i jak wpływają na popełnianie błędów przez pracowników?

Problemy systemowe wynikają z błędów organizacyjnych, proceduralnych lub technicznych, które mogą sprawić, że pracownik popełniający błąd nie zawsze jest jedynym odpowiedzialnym za pomyłkę. Przykładem mogą być niejasne procedury, niewłaściwe narzędzia, a nawet nieadekwatne zarządzanie czasem pracy i zasobami ludzkimi. W efekcie pracownik popełniający błąd staje się raczej ofiarą niedoskonałości systemu niż wynikiem własnych działań. Z tego względu często konieczne jest nie tylko naprawianie błędu pracownika, ale także rozwiązywanie problemów leżących u jego źródła.

 

Jak problemy systemowe prowadzą do błędów pracowników?

Problemy systemowe wymuszają na pracownikach konieczność improwizacji oraz podejmowania decyzji w oparciu o niepełne informacje. W wielu przypadkach prowadzi to do częstych błędów pracowników, szczególnie gdy brakuje jasno określonych procesów pracy lub procedury są zbyt sztywne, co uniemożliwia elastyczne reagowanie na nietypowe sytuacje. Pracownik popełniający błąd wynikający z problemu systemowego może nie być świadomy wszystkich ryzyk związanych z jego działaniami, a organizacja pracy, która nie sprzyja współpracy i otwartości na zgłaszanie problemów, tylko potęguje ryzyko popełniania błędów.

Podejście systemowe do zarządzania błędami

Eliminacja błędów pracowników, wynikających z problemów systemowych, wymaga przyjęcia podejścia systemowego do błędów. Koncentracja na procesach, a nie na obwinianiu jednostek, jest podstawą skutecznego zarządzania jakością. Podejście systemowe do błędów pozwala na zidentyfikowanie słabych punktów organizacji pracy, które mogą prowadzić do częstych pomyłek pracowników.

 

Na czym polega systemowe podejście do błędów?

Systemowe podejście do błędów polega na analizie i usprawnieniu procesów pracy, zamiast koncentrowania się na indywidualnych błędach pracowników. Zakłada, że wiele błędów wynika z niespójności procesów lub braku odpowiednich narzędzi, a nie z winy jednostki. Systemowe podejście koncentruje się na tworzeniu środowiska pracy, w którym zapobieganie błędom pracowników jest wbudowane w strukturę procesów. Poprzez wdrażanie działań naprawczych na poziomie systemu, organizacje mogą trwale zmniejszyć liczbę błędów, z jakimi mierzą się na co dzień.

 

Zobacz także: nowy kurs problem solving

Typy błędów pracowników i ich przyczyny

W organizacjach można wyróżnić różne typy błędów pracowników, od błędów komunikacyjnych i proceduralnych po błędy oceny pracowników. Na przykład błędy komunikacyjne często wynikają z niedoprecyzowanych instrukcji lub niedostatecznej wymiany informacji między działami. Błędy proceduralne mogą wynikać z niespójności w procedurach, które nie pozwalają pracownikom na sprawne działanie. Błędy oceny pracowników często wynikają z niejasnych kryteriów oceny pracy, co może prowadzić do nieprawidłowych ocen, a w efekcie do frustracji i obniżenia motywacji.

 

Kultura „no blame” jako narzędzie do poprawy efektywności i zapobiegania błędom

Kultura „no blame” jest istotnym elementem współczesnego zarządzania zasobami ludzkimi. Polega na tworzeniu środowiska pracy, w którym pracownicy mogą swobodnie zgłaszać popełnione błędy bez obawy o konsekwencje, co sprzyja otwartej komunikacji i umożliwia szybsze rozwiązywanie problemów. W kulturze „no blame” większy nacisk kładzie się na analizę przyczyn błędów, niż na obwinianie pracownika. Pracownik, który popełnił błąd, jest zachęcany do podzielenia się informacjami na temat tego, co doprowadziło do sytuacji problematycznej, dzięki czemu organizacja zyskuje cenne informacje na temat możliwych ulepszeń procesów pracy.

Analiza przyczynowo-skutkowa jako klucz do zrozumienia błędów systemowych

Aby skutecznie zapobiegać błędom pracowników i unikać powtarzających się problemów, warto wdrożyć analizę przyczynowo-skutkową. Analiza przyczynowo-skutkowa jest metodą pozwalającą na dogłębne zrozumienie przyczyn błędów i na podjęcie działań naprawczych. W procesie analizowania błędów pomocne może być zastosowanie metody 5 Why, która umożliwia dotarcie do pierwotnych przyczyn problemów. Dzięki niej możliwe jest rozwiązanie problemów u ich źródła, co prowadzi do trwałej poprawy procesów pracy oraz eliminacji błędów wynikających z niespójności systemowych.

 

Błędy oceny pracowników i proces oceniania

Ocena pracowników to kluczowy element zarządzania zasobami ludzkimi, lecz błędy oceny pracowników mogą prowadzić do negatywnych konsekwencji, takich jak obniżenie morale, rotacja pracowników czy spadek efektywności. Proces oceniania pracowników powinien opierać się na obiektywnych kryteriach oraz jasnych i sprawdzonych metodach oceny pracy pracownika. Problem błędów oceny często wynika z braku odpowiednich narzędzi lub niejasnych procedur, które wpływają na obiektywność oceny. Błędy w procesie oceny pracowników mogą zatem skutkować niesprawiedliwymi ocenami, co z kolei odbija się negatywnie na motywacji zespołu i jego zaangażowaniu.

 

Narzędzia do analizy i eliminacji błędów systemowych

Skuteczne zarządzanie procesami pracy wymaga stosowania odpowiednich narzędzi, które wspierają zarządzanie jakością oraz identyfikację przyczyn błędów. Analiza Pareto to jedno z narzędzi pozwalających na identyfikację priorytetów w działaniach naprawczych. Z kolei Diagram Ishikawy, zwany również diagramem rybich ości, to narzędzie, które umożliwia identyfikację przyczyn problemów w sposób strukturalny, pomagając w zrozumieniu kontekstu błędów pracownika. Dzięki takim narzędziom organizacje mogą skutecznie usprawniać swoje procesy pracy, zmniejszając liczbę błędów oraz podnosząc jakość świadczonych usług.

Motywacja wewnętrzna a kultura „no blame”

Kultura „no blame” ma także wpływ na motywację wewnętrzną pracowników. Dobre zarządzanie czasem pracy i zasobami ludzkimi oraz pozwalanie pracownikom popełniać błędy w środowisku otwartym na ich zgłaszanie wzmacnia zaangażowanie i gotowość do podejmowania inicjatywy. W dłuższej perspektywie prowadzi to do rozwoju organizacji, zwiększenia efektywności pracy oraz zmniejszenia rotacji pracowników.

 

Podsumowanie: Jak skutecznie zarządzać błędami w organizacji?

Aby skutecznie zarządzać błędami, należy stosować systemowe podejście do błędów, wprowadzać kulturę „no blame”, wykorzystywać analizę przyczynowo-skutkową oraz odpowiednie narzędzia do eliminacji problemów systemowych. Zarządzanie procesami pracy powinno być oparte na solidnych podstawach jakościowych, a proces oceniania pracowników – na sprawiedliwych i przejrzystych kryteriach. Dzięki wprowadzeniu działań naprawczych na poziomie systemu, organizacje mogą zwiększyć efektywność oraz zadowolenie pracowników, tworząc środowisko, które sprzyja zapobieganiu błędom pracowników i budowaniu zaangażowania zespołu.

 

Zobacz także: zarządzanie ryzykiem na produkcji

POBIERZ KARTY PRACY — STRATEGIA NA A4!

  • Pytania opracowane przez specjalistów
  • Przykłady odpowiedzi z innych firm
  • Pierwszy krok do rozpoczęcia świadomych działań w budowaniu strategii

Kliknij i pobieram karty pracy!

Strategia

O autorze

Krzysztof Pawłowski

Krzysztof Pawłowski

Partner zarządzający, konsultant

Jako specjalista w zakresie Lean realizuje projekty mające na celu poprawę efektywności działań firm. Z powodzeniem stosuje narzędzia Lean w branżach produkcyjnych m.in przetwórstwa metali, tworzyw sztucznych, okiennej i poligraficznej. Jest absolwentem Akademii Górniczo – Hutniczej. Uzyskał tytuł Magistra Inżyniera na kierunku Zarządzanie i Inżynieria Produkcji. Od momentu ukończenia studiów stosował zdobytą wiedzę teoretyczną w praktyce, najpierw jako konsultant wewnętrzny, a obecnie – zewnętrzny. W myśl ciągłego doskonalenia nieustannie poszerza swoją wiedzę i szuka nowych wyzwań.