SMED

Zastanawiasz się, czy usprawnienie procesu przezbrojenia linii produkcyjnej (SMED) jest możliwe?

Lepsze zbilansowanie procesu, bezproblemowa zmiana procesu na produkcję innego asortymentu w ciągu krótkiego okresu czasu, a co za tym idzie,  zmniejszenie buforów magazynowych, to cel każdego skutecznego zespołu utrzymania ruchu. Wydaje się on znacznie bardziej realny, jeśli przedsiębiorstwo wdroży metodologię redukcji procesu przezbrojenia linii produkcyjnej według metody SMED – Single Minute Exchange of Die (więcej o tej metodzie w artykule SMED).

Zasady SMED wpływają pozytywnie nie tylko na znaczną oszczędność czasu w trakcie zmiany procesu produkcyjnego, ale mają również wymierne skutki w odniesieniu do całego procesu wytwórczego produktu.

Dzieje się tak dlatego, że obecnie nie zdarzają się już sytuacje, aby na jedną linię produkcyjną przypadał wyłącznie jeden produkt. Nastąpiła znaczna elastyczność w wykorzystaniu możliwości produkcyjnych danej linii i każda firma stara się wykorzystać swój park technologiczny w maksymalny sposób. Powoduje to, że niektóre linie produkcyjne dostarczają nawet kilka tysięcy różnych produktów.

Nieodłącznym elementem tak zdywersyfikowanej produkcji stają się wiec przezbrojenia. Nikt bowiem nie chce, aby w jego magazynie zalegały zapasy, czekające na ponowne uruchomienie produkcji produktu, dla którego kolejne zamówienie jest spodziewane w przyszłym roku. Po to również w przedsiębiorstwach produkcyjnych kładzie się duży nacisk na zasady EWP, żeby odpowiednio zarządzać zapasami. Dlatego też, jeśli firma chce skutecznie konkurować na rynku, musi zadbać, aby przezbrojenia były realizowane w sposób sprawny i bezpieczny dla zachowania ciągłości procesu produkcyjnego.

Metodyka SMED staje się wręcz kluczowa dla maszyn krytycznych, których nie można w żaden sposób zastąpić w ramach lead time. Wiele przedsiębiorstw musi wówczas zadbać o elastyczność produkcji i w ramach tworzenia strategii firma dąży do redukcji czasu przezbrojenia (SMED). Trzeba pamiętać, że kiedy maszyna nie pracuje, nie zarabia również pieniędzy, a pracownicy normalnie zaangażowani w jej obsługę są zaabsorbowani zmianą konfiguracji produkcyjnych. Zbyt długi czas przezbrojenia wpływa więc na cały lead time w przedsiębiorstwie.

Od czego zacząć wdrażanie SMED?

Aby wdrożyć w przedsiębiorstwie zasady metody SMED i tym samym uzyskać znaczące ograniczenie czasu przezbrojenia, konieczne jest odpowiednie przygotowanie przedsiębiorstwa oraz jego pracowników.

Najbardziej zasadne wydaje się zaangażowanie do tego procesu pracowników, którzy obsługują daną linię technologiczną, pracowników odpowiedzialnych za utrzymanie ruchu, aby uzyskać odpowiednie wsparcie techniczne oraz osobę z działu BHP, która będzie czuwać, żeby optymalizacja przezbrojenia nie spowodowała negatywnych konsekwencji w bezpieczeństwie pracy.

Rolę inicjatora i lidera procesu powinna pełnić osoba odpowiedzialna za realizacje zadań produkcyjnych w przedsiębiorstwie, np. kierownik produkcji. Jak widać, skrócenie czasu przezbrojenia (SMED), wymaga zaangażowania czasem nawet kilku pracowników, nie powinno być to odbierane jako czynnik negatywny, bo im bardziej mulitidyscyplinarny zespół, tym lepsze efekty możemy uzyskać.

Jak w praktyce wygląda optymalizacja przezbrojenia (SMED)?

Czas przezbrojenia linii produkcyjnej rozpoczyna się, kiedy maszyna zostaje zatrzymana. Natomiast proces zostaje zakończony, gdy z linii technologicznej schodzi pierwszy prawidłowo wykonany element. Warto o tym pamiętać, bo proces przezbrojenia nie może zostać zakończony, jeśli maszyna wytwarza elementy wadliwe.

Rozpoczynając proces zmiany konfiguracji linii produkcyjnej, należy również pamiętać, że naszym sprzymierzeńcem jest elastyczność. Bowiem inaczej będzie wyglądał proces przezbrojenia w przypadku maszyny tnącej blachę, a inaczej w przypadku wtryskarki, która czasem potrzebuje nawet kilku godzin, aby nagrzać się przed rozpoczęciem produkcji.

Podczas tak długich czasów koniecznych na uzyskanie gotowości technologicznej maszyny z pomocą może przyjść producent danej linii produkcyjnej lub serwisant. Zdarza się, że właśnie od producenta lub serwisanta otrzymamy wskazówki na temat procedur, które pomogą ulepszyć sprawność maszyny i tym samym przyspieszyć proces przezbrajania.

Po zakończeniu pracy nad przezbrajaniem maszyny, warto cały proces jeszcze raz dokładnie przeanalizować. Często służą temu nagrania wideo prowadzone w trakcie procesu. Niezwykle pomocne są również protokoły, na których spisane są wszystkie czynności operatora. Zebrane materiały stanowią świetne źródło do dalszej pracy nad optymalizacją czasu przezbrojenia (SMED). Najczęściej służą do przygotowania osi czasu i określenia optymalnego czasu na realizacje zmiany konfiguracji maszyny.

Dobrze, aby zaznaczyć kolorami czynności z podziałem na kategorie, kolejno:

·       Kolorem zielonym – czynności wewnętrzne

·       Kolorem niebieskim – czynności zewnętrzne

·       Kolorem czerwonym – czynności zbędne

Czynności wewnętrzne zostały sklasyfikowane jako takie, które można udoskonalić, kiedy maszyna stoi. Z kolei czynności zewnętrzne są z reguły wykonywane podczas pracy linii produkcyjnej. Oczywiście należy eliminować czynności zbędne, obejmujące na przykład instrukcję dla operatora w jaki sposób ma przezbrajać maszynę. Tego typu czynności powinny być wykonane przed rozpoczęciem procesu i osoba zajmująca się przezbrojeniem maszyny, musi już posiadać odpowiednie kompetencje, pozwalające na sprawną zmianę konfiguracji maszyny.

Z pozoru nieistotnym czynnikiem, który może mieć duże znaczenie podczas metody SMED (Single Minute Exchange of Die) jest ergonomia. Z pewnością nie jest korzystne, kiedy operator musi pokonać spory dystans, aby dojść do stanowiska, gdzie będzie przezbrajana maszyna. Potrzebne jest podejmowania odpowiednich działań, które pomogą tego typu niekorzystne sytuacje wyeliminować i zachować ergonomię stanowiska pracy. Należy wziąć pod uwagę, że zbyt uciążliwe dystanse meczą, co może doprowadzić do znacznego wydłużenia cyklu przezbrojenia.

Co uzyskamy dzięki metodzie SMED?

W teorii spotyka się pojęcie jednominutowego przezbrojenia, które powinno pomóc uzyskać nawet 98% redukcji czasu. Jednak tego typu sytuacje nie są standardem i z reguły są osiągane kosztem sporych nakładów pracy i inwestycji. W większości przedsiębiorstw produkcyjnych, dzięki dobrej współpracy z operatorami ruchu, pracownikami obsługującymi linie produkcyjne oraz innymi specjalistami potrzebnymi do ulepszenia procesu, najczęściej udaje się uzyskać 50% oszczędności czasu podczas zmiany konfiguracji maszyny produkcyjnej. Nie jest to zły wynik, ponieważ jeśli standardowo przezbrojenie trwało 2 godzinny dziennie, to po wdrożeniu odpowiednich usprawnień, zajmie ono tylko 1 godzinę.

Oznacza to, że pozostaje dodatkowa godzina do zagospodarowania na działalność wytwórczą w przedsiębiorstwie. Usprawnienia dotyczące przezbrojenia maszyn, wpłyną również pozytywnie na EWP i tym samym z pewnością poprawią wykorzystanie materiałów oraz płynność łańcucha dostaw.

Podsumowanie

SMED to metoda skrócenia czasu przezbrajania maszyn, w której kluczowe jest stwierdzenie, że daną czynność zawsze można udoskonalić i należy do tego dążyć. Jest to kluczowe narzędzie z punktu widzenia szczupłego zarządzania – Lean Manufacturing. Taka zmiana pozwoli m.in. zredukować zapasy, zwiększyć elastyczność, jakość i wydajność produkcji, zmniejszyć czas dostawy i liczbę narzędzi potrzebnych do przezbrojenia, a także przeanalizować i usprawnić procedury przezbrojenia, usuwając z nich mało efektywne i nieekonomiczne rozwiązania.

Zapoznaj się z metodą SMED jeszcze dokładniej, wybierając nasz kurs SMED – Skrócenie czasu przezbrojenia.