5S jest to system składający się z prostych technik i metod mających na celu ustanowienie i utrzymanie wysokiej jakości stanowisk pracy. Wprowadza ład również w przestrzeń wspólną, z której korzystają wszyscy pracownicy. Zwraca uwagę na ograniczenie marnotrawstw w czasie pracy oraz na poprawę bezpieczeństwa i wygody pracy. Pochodzi z Japonii i jest fundamentem „Domu Toyoty” obok standaryzacji, zarządzania wizualnego oraz eliminacji strat. Nazwa pochodzi od japońskich słów:
SEIRI – Selekcja inaczej Segregacja lub Sortowanie
SEITON – Systematyka
SEISO – Sprzątanie
SEIKETSU – Standaryzacja
SHITSUKE – Samodyscyplina
Jakie korzyści przynosi wykorzystanie metody 5S?
Wspomniana wysoka jakość przestrzeni roboczej, wynikająca z metody 5s przejawia się m.in. w:
- Właściwej organizacji miejsca pracy,
- Stałym porządku i systematyce,
- Bezpieczeństwie na miejscu pracy,
- Wysokiej kulturze organizacyjnej,
- Stabilności i powtarzalności procesów,
- Ergonomii miejsca pracy,
- Przyjaznym otoczeniu,
- Dostosowaniu stanowisk pracy do wykonywanych na nich czynnościach,
- Ograniczeniu zużycia narzędzi i materiałów,
- Wzroście zadowolenia z pracy,
Metoda 5S kierowana jest do maksymalnego wykorzystania powierzchni oraz utrzymania porządku na hali produkcyjnej oraz na magazynie. W dużej mierze polega to na ułożeniu narzędzi i komponentów w najbardziej odpowiedni sposób oraz stworzeniu w pracownikach nawyku, aby utrzymywali ten stan. Prześledźmy w skrócie poszczególne kroki metody.
Pierwszy krok to sortowanie, polega na usunięciu ze stanowiska pracy wszystkiego, co zbędne do pracy w danym momencie.
Drugi krok to systematyka, która bazuje na oznakowaniu wyposażenia i umieszczeniu go w wyznaczonych i oznakowanych miejscach.
Trzeci etap to sprzątanie. Sprowadza się do porządkowania stanowiska pracy oraz organizacji środków czystości, by był zawsze dostępne dla pracowników.
Czwarty krok to standaryzacja. Na tym etapie określa się standardy rozmieszczenia wyposażenia na stanowisku oraz standardy sprzątania danego obszaru.
Piąty krok to samodyscyplina, jest najtrudniejszy, ponieważ polega na wyrobieniu przez pracowników nawyku przestrzegania pierwszych czterech kroków.
5S to nie jedynie sprzątanie!
System 5S jest często utożsamiany z samym sprzątaniem, przez co jego znaczenie bywa lekceważone. Nie zawsze pozostałe zalety są tak oczywiste i jasne dla wszystkich. Ten etap nakierowany jest na wyczyszczenie hali produkcyjnej, uwzględniając wszystkie narzędzia oraz maszyny. Pomaga to w szybszej identyfikacji awarii i nieprawidłowości w użytkowanym sprzęcie. Jest to podstawą dla dobrze działającego programu TPM (ang. Total Productive Maintenance), służącego zapewnieniu maksymalnej efektywności urządzeń.
Dlaczego warto zatem działać w zgodzie z metodą 5S?
Wdrożenie tego podejścia oznacza dla nas i naszych pracowników mniej szukania, mniej przestawiania przedmiotów z miejsca na miejsce. Zapewnia większe bezpieczeństwo oraz wpływa na wzrost morale pracowników. Oznacza również wzmożoną kontrolę wizualną. To wszystko pozwala na prace z większą wydajnością oraz na szybszą realizację zleceń. Znacznie poprawia jakość pracy oraz jakość produkowanego asortymentu. Wypadkową jest poprawa wizerunku firmy oraz mniejsza ilość wypadków.
Do głównych korzyści płynących z metody 5S, zaliczamy:
- usprawnienie organizacji pracy,
- dostępność i widoczność wszystkich narzędzi,
- stały porządek i systematyka,
- bezpieczeństwo na miejscu pracy,
- wzrost zadowolenia,
- wysoka kultura organizacyjna,
- dostosowanie stanowiska pracy do wykonywanych czynności,
- stabilność procesów,
- ergonomia miejsca pracy,
- przyjazne otoczenie,
- i wiele innych…
Poza ogólnymi korzyściami dla firmy płynącymi z organizacji systemu produkcyjnego w oparciu o metodę 5S, możemy wyróżnić korzyści dla pracowników usprawniających swoje stanowisko pracy.
Należą do nich:
- tworzenie własnego miejsca pracy na podstawie swoich doświadczeń,
- wybór najlepszego sposobu wykonywania pracy,
- przyjemność przychodzenia do pracy,
- większa satysfakcja z pracy,
- usunięcie przeszkód i niepotrzebnych frustracji w pracy,
- oszczędzenie wysiłku,
- zobrazowanie możliwości ciągłego doskonalenia,
- ułatwienie komunikacji ze współpracownikami i przełożonymi,
- wzrost wiedzy i zaangażowania,
- standaryzacja oparta na doświadczeniu,
- ułożenie pod ręką niezbędnych narzędzi,
- przyjazne stanowisko pracy.
Po przeczytaniu tego artykuły nikt nie powinien mieć już wątpliwości co to tego, że 5S nie polega jedynie na sprzątaniu, a jest on procesem organizacji zakładu i stanowiska pracy, który przynosi masę korzyści zarówno pracownikom, jak i procesom zachodzącym w firmie.
Kurs online Jak wdrożyć i utrzymać 5S na produkcji oraz zarządzanie wizualne