Metoda Just in Time (JiT) to jeden z dwóch filarów domu Toyoty, który został opracowany przez ojca Systemu Produkcyjnego Toyoty (Toyota Production System) – Taichi Ohno. Ideą koncepcji Just in Time jest takie zaaranżowanie systemu dostaw, aby Klient otrzymał:
- Właściwy towar / produkt
- W właściwej ilości
- W właściwym czasie
- W właściwym miejscu
- We właściwej jakości
Jak wdrażać Just in Time?
Powyższe założenia Just in Time (zasada 5W) pokazują istotę, jak bardzo ważne z punktu widzenia organizacji procesów jest zapewnienie balansu pracy, a także płynności przepływu, aby sprostać wymaganiom klienta. Każda organizacja powinna mieć wykreowaną wizję własnego systemu Just in Time i zgodnie z nią dążyć do:
- redukcji pracy w toku,
- redukcji poziomu zapasów na przestrzeni produkcyjno-magazynowej,
- redukcji kosztów,
- nieustannego zorientowania na doskonalenie procesów pracy.
Just in Time a tradycyjny system
Można powiedzieć, że metoda Just in Time oparta jest o sprecyzowane zasady. Wytyczają one w jaki sposób zarządzać przepływem (zasada przepływu), łączyć takt klienta z możliwościami procesów (zasada taktu), utrzymać odpowiednią relację między produkcją, a dostawcami, a także zapewnić system ciągnienia wewnątrz organizacji (zasada ciągnienia), nie zapominając przy tym o jak wysoką wagę ma zasada zero defektów. Takie założenia metody JiT prezentują zupełnie inny poziom organizacji przedsiębiorstwa, który odbiega od tradycyjnego systemu. Podstawowe różnice prezentuje poniższa ilustracja.
Aby wprowadzić założenia koncepcji Just in Time należy skupić się na eliminacji zapasów, odrzucając myślenie – iż jest to niezbędny bufor do funkcjonowania przedsiębiorstwa, uświadamiając sobie – jakie dodatkowe koszty niesie jego utrzymanie (magazynowanie, transport, przeterminowanie, uszkodzenia itd.). Równorzędnie ważne w Just in Time jest dążenie do skrócenia czasów przejścia produktów (LT). Krótki Lead Time pozwala na uruchomienie zleceń produkcyjnych możliwie jak najbliżej terminu dostawy do klienta, nie generując zapasów, a jednocześnie spełniając oczekiwania co do czasu i ilości przedstawionych w zamówieniu. W Just in Time jednym ze środków prowadzących do osiągnięcia terminowości dostaw jest SMED. Metoda ta pozwala na wyeliminowanie z procesu przezbrojeń zbędnych czynności, a także wprowadzenie zmian organizacyjnych, aby możliwie najwięcej z działań było wykonanych w trakcie pracy maszyny. Więcej o tym przeczytasz w artykule https://leanactionplan.pl/smed/ , a także dowiesz się w kursie online https://kursylean.pl/product/smed/
Narzędzia w Just in Time
Just in Time można nazwać koncepcją, względem której przedsiębiorstwo powinno organizować swoje procesy. Wypracowywanie rezultatów jest żmudne i czasochłonne, przynosi jednak relatywnie wartościowe korzyści. Aby doprowadzić przedsiębiorstwo do stanu gotowości płynnego i zbalansowanego przepływu (według Just in Time), należy najpierw zadbać o podstawy organizacyjne. Na drodze do wdrożenia JiT można wyłonić skuteczne narzędzia i metody Lean:
- Standaryzacja – opracowanie i spisanie najlepszych praktyk wykorzystywanych w Twojej firmie – zarówno do procesów głównych związanych bezpośrednio z dostarczaniem wartości dla klienta jak i do tych wspierających (m.in. usprawnienie łańcucha dostaw) – Więcej o standaryzacji przeczytasz w artykule: Standaryzacja pracy – wszystko o standaryzacji: cele, zastosowanie, tworzenie oraz wdrażanie
- Metoda 5S – określająca zasady organizacji miejsca pracy wolnego od zbędnych przedmiotów, a także nastawionego na ergonomię i wydajność pracy, eliminację zbędnych ruchów i transportu (szukanie) – Więcej o tym jak wdrożyć 5S dowiesz się z artykułu: System 5S – najbardziej efektywna organizacja miejsca pracy
- Zarządzanie wizualne – zapewniające usprawnienie przepływu informacji tak, aby każdy pracownik znał aktualny status produkcji, tempo prac oraz problemy występujące w procesach, a także potrafił podejmować kluczowe decyzje operacyjne
- Mapowanie procesów – skupienie się na strumieniach wartości, a nie na poszczególnych wydziałach produkcyjnych – Więcej o strumieniach wartości dowiesz się w tekście o: Mapowanie Strumienia Wartości VSM w Lean Management
- TPM – ukazujące jak doprowadzić do poprawy funkcjonowania parku maszynowego z naciskiem na jego krytyczne elementy – Więcej o podejściu do wdrożenia TPM dowiesz się z artykułu: Total Productive Maintenance – Totalne Utrzymanie Ruchu
- Wskaźniki KPI – dane, fakty i liczby, które ukazują stan ponad opiniami i błędnymi wyobrażeniami – Więcej o tym jak wdrożyć KPI przeczytasz w artykule: Kluczowe wskaźniki efektywności – KPI
Dalsze, bardziej szczegółowe kroki koncepcji Just in Time ukazuje kurs online Logistyka Lean
Jeżeli chcesz rozpracować:
- Na czym dokładnie polega zasada przepływu, taktu, ciągnienia i zero defektów
- Jak system tradycyjny odbiega od systemu Just in Time (poprzez analizę One Piece Flow, Chaku-Chaku, FIFO, poziomowanie produkcji (Heijunka))
- Jakie znaczenie ma system Kanban, a także wdrożenie supermarketów
- Jaka relacja występuje między planowaniem produkcji, a procesami logistycznymi
Sprawdź szczegółowy plan kursu i rozpracuj założenia koncepcji Just in Time na części pierwsze.
Sprawdź program kursu Logistyka Lean
Korzyści Just in Time
Jakie korzyści przynosi koncepcja Just in Time:
- Eliminacja produkcji w toku oraz zapasów wyrobów gotowych
- Odmrożenie kapitału poprzez redukcję stanów magazynowych i zwiększenie płynności finansowej
- Skrócenie całkowitego czasu realizacji zleceń
- Możliwość realizacji większej ilości zleceń
- Poprawa przepływu – surowców, wyrobów w toku, zapasów oraz informacji
- Rozpoczynanie produkcji w momencie fizycznego zapotrzebowania