Wąskie gardło (bottleneck)

Wstęp

Termin „bottleneck” czyli „wąskie gardło” jest używany w zarządzaniu procesami produkcyjnymi i logistycznymi do opisania punktu w procesie, który ogranicza zdolność systemu do dalszego zwiększania wydajności. Skutki wąskiego gardła mogą być destrukcyjne dla firmy, zatem istotne jest jego identyfikacja i skuteczne zarządzanie.

Co to jest wąskie gardło?

W produkcji, wąskie gardło to etap procesu o najmniejszej przepustowości lub najdłuższym czasie realizacji, ograniczając tym samym wydajność całego procesu. Wystarczające wąskie gardło może wynikać z wielu czynników, takich jak brak surowców, przeciążenie maszyn, niewłaściwe planowanie, niewystarczająca siła robocza, problemy z jakością, awarie maszyn czy niedoskonałości w projekcie procesu.

Identyfikacja wąskich gardeł

Aby skutecznie zarządzać produkcją, należy zidentyfikować wąskie gardło. Aby zidentyfikować wąskie gardła w produkcji, niezbędne jest zrozumienie procesu i analiza jego przepustowości na różnych etapach. Rozpoznanie wąskich gardeł umożliwiają techniki takie jak analiza wartości przepływu (Value Stream Mapping) czy symulacja procesów.

Najprostszym sposobem zidentyfikowania wąskiego gardła jest obserwacja miejsca, gdzie tworzą się kolejki i gromadzą zapasy. Inną metodą jest zastosowanie zasady Eliyahu Goldratta, znanego jako Teoria Ograniczeń, która sugeruje, że każdy system ma co najmniej jedno wąskie gardło, które decyduje o tempie całego systemu.

Zarządzanie wąskimi gardłami: Udrażnianie wąskiego gardła

Wyeliminowanie wąskich gardeł polega na ich identyfikacji, analizie i eliminacji lub minimalizacji ich wpływu na wydajność procesu. Istnieje wiele strategii udrażniania wąskiego gardła, które można podzielić na trzy główne kategorie:

• Zwiększanie przepustowości: Strategia ta polega na zwiększaniu wydajności wąskiego gardła poprzez dodanie dodatkowych zasobów, takich jak maszyny, pracownicy lub surowce, lub poprzez zastosowanie lepszych technologii.
• Poprawa efektywności: Ta strategia skupia się na zwiększeniu efektywności wąskiego gardła poprzez redukcję marnotrawstwa, standaryzację, lepsze szkolenia pracowników czy optymalizację sekwencji pracy.
• Przeprojektowanie procesu: Ta strategia polega na przeprojektowaniu procesu w celu eliminacji wąskiego gardła, na przykład poprzez zmianę kolejności etapów, zastosowanie równoległych ścieżek procesu, czy eliminację niepotrzebnych etapów.

Wąskie gardło w Lean Manufacturing

W Lean Manufacturing, wąskie gardło jest uważane za formę marnotrawstwa, które należy zminimalizować. Działanie wąskich gardeł polega na tworzeniu ograniczeń przepustowości procesu, więc przez ich identyfikację i eliminację, można zwiększyć przepustowość procesu, skrócić czas cyklu i zmniejszyć koszty. Narzędzia takie jak system Kanban, produkcja typu pull, standaryzacja czy Value Stream Mapping, mogą pomóc w walce z wąskim gardłem.

Podsumowanie

Wąskie gardło, czyli bottleneck, to punkt w procesie, który ogranicza jego zdolność do zwiększania wydajności. Konsekwencje wąskich gardeł mogą mieć negatywny wpływ na całą produkcję, dlatego tak ważne jest zidentyfikowanie wąskich gardeł w produkcji. Poprzez skuteczne zarządzanie wąskimi gardłami, firmy mogą zwiększyć swoją efektywność operacyjną, skrócić czas cyklu i zmniejszyć koszty. Wykorzystanie różnych strategii i narzędzi, takich jak Lean Manufacturing, pozwala na minimalizowanie wpływu wąskich gardeł na procesy produkcyjne i logistyczne.

Zobacz też: Andon – klucz do szybkiego reagowania na problemy w produkcji