Zasady Lean Management

Jesteś właścicielem firmy, kierownikiem, a może pracownikiem, który dopiero wchodzi w świat Lean Management? Jeżeli stoją przed Wami strategiczne plany wdrożenia, bądź pomniejsze projekty, zanim rzucicie się na głęboką wodę weźcie pod uwagę kilka wytycznych:

• Myśl, że chcemy wdrożyć Lean Manufacturing i zmienić system zarządzania w dwa miesiące jest od razu do obalenia,
• “Toyota Production System – założyciele i inżynierowie Toyoty osiągnęli sukces, chcemy być jak oni” – to faktycznie wartościowy wzorzec, ale wykreowana ścieżka jest wynikiem wieloletniej pracy, pamiętaj, że Was też czeka praca okupiona nakładem czasu i energii,
• Nie musisz robić rewolucji, postaw na ewolucje i ciągłe doskonalenie,
Chcąc zrozumieć istotę koncepcji szczupłego zarządzania, a także zaznajomić się z kluczowymi metodami oraz narzędziami, najpierw warto wyjść od punktu wyjścia, czyli samych zasad. Ich ojcami w rzeczywistości są James Womack i Daniel Jones, amerykańscy naukowcy. W swojej książce “Lean thinking” określili oni początkowo 5 głównych wytycznych.

PODSTAWOWE 5 ZASAD LEAN

• Identyfikacja wartości z perspektywy klienta
• Mapowanie Strumienia Wartości – poszukiwanie wartości dodanej w strumieniu
• Ciągły przepływ
• System ssący
• Ciągłe doskonalenie

W towarzystwie powyższych 5 zasad, często występują 2 dodatkowe:

• Szanowanie i inspirowanie ludzi
• Patrzenie na całość

PIERWSZA ZASADA LEAN – WARTOŚĆ

Jeżeli zależy Ci na spełnieniu wymagań klienta, musisz poznać czym dla niego jest wartość oraz w jaki sposób się ona przejawia. Samemu ciężko Ci będzie postawić się w skórze drugiej osoby i zrozumieć jej pełny punkt widzenia. Dlatego, aby poznać zdanie końcowego użytkownika produktu lub usługi warto skorzystać z formy wywiadu, ankiety, analiz (w tym również benchmarkingowych), czy po prostu umawiając się na bezpośrednie spotkanie i wspólną rozmowę. Odpowiedzią na Twoje pytanie będzie za co klient chce zapłacić.

Dlaczego tak to wygląda? Musisz zdać sobie sprawę z tego, że sama wartość dla klienta nie jest równa cenie wykonanego dobra, bądź czynności. Tym dwóm elementom towarzyszy szereg procesów, zarówno tych pomocniczych, jak i zbędnych, które objawiają się poprzez marnotrawstwa. Identyfikując pierwszy z typów, zastanów się czy faktycznie bez danej operacji nie da się wytworzyć wyrobu, czy może jest to pozorna potrzeba. Jeżeli jesteś pewien, że jest to działanie konieczne, spróbuj znaleźć możliwość wprowadzenia drobnych usprawnień. Natomiast w przypadku drugiego typu, postaw sprawę jasno, niezwłocznie dążąc do eliminacji strat.

Rozumiejąc czym jest wartość dla klienta, potrafiąc ją precyzyjnie zdefiniować, odkryjesz cel realizacji całego przedsięwzięcia i spełnisz pierwszą z zasad Lean Management.

DRUGA ZASADA LEAN – MAPOWANIE STRUMIENIA WARTOŚCI

Chcąc zrozumieć strukturę procesu, znać jego początek, koniec, a także zależności występujące w jego elementach musisz rozpracować strumień wartości, czyli miejsce jej tworzenia.

Podstawową koncepcją analizy procesów jest Mapowanie procesów biznesowych (BPMN), następnie wersją poszerzoną jest Mapowanie strumienia wartości (Value Stream Mapping). Wówczas mapa rozrasta się o umiejscowienie i ukierunkowanie przepływu, informacje o wykorzystaniu materiałów, czy informacji, a także czas trwania (Lead Time).

Idea drugiej zasady wskazuje na wagę identyfikacji wszystkich czynności od początku do końca, odpowiednio grupując je przy tym na:

• wartość dodaną (to za co klient chce zapłacić, co jest wykonane dobrze za pierwszym razem oraz zmienia produkt, np.: montaż elementów),
• czynności pomocnicze lub pośrednie, konieczne, ale niedodające wartości (są to straty, których jednak nie da się w pełnym stopniu zlikwidować, takie jak transport, przezbrojenie maszyny),
• czynności zbędne, niedodające wartości (zwane również stratami czystymi, które należy wyeliminować).

Przejdź do artykułu o Mapowaniu strumienia wartości

Przejdź do kursu Mapowanie procesów

TRZECIA ZASADA LEAN MANAGEMENT – CIĄGŁY PRZEPŁYW

Koncepcja ta jest spójna z wcześniej omówionym kreowaniem wartości dla klienta poprzez prawidłową organizację czynności. Układ ten określany jest ciągłym przepływem, ponieważ ma on na celu zapewnienie takiej relacji między procesami oraz operacjami, aby wyeliminować niepożądane marnotrawstwo. Przemyślany płynny ciąg następstw może zredukować zbędny transport, niepotrzebne przemieszczanie się operatorów, tworzenie się zapasów międzyoperacyjnych (WIP), a także oczekiwanie. W jaki sposób do tego doprowadzić? Jednym ze sposobów jest połączenie ze sobą operacji w większe sekwencje i wcale nie oznacza to przeciążenia jednego z gniazd, wręcz przeciwnie, taka decyzja poparta analizą obciążenia (do czego przydatny jest wykres Yamazumi, znajomość czasu cyklu oraz czasu taktu) może zapewnić znacznie lepszy balans. Niekiedy będzie się to wiązało z relokacją całego gniazda w układzie layout’u hali, w innym przypadku przeniesieniem części operacji.
Jeżeli chcesz lepiej zobrazować sobie taką sytuację, spróbuj przyjrzeć się jednemu z opisanych Case Study.

CZWARTA ZASADA LEAN MANAGEMENT – WYKORZYSTANIE SYSTEMU SSĄCEGO

Ta zasada Lean, jest receptą na chaos organizacyjny w firmie, a także środkiem do wyeliminowania najgorszej z Muda, nadprodukcji. Oczywiście nie każde przedsiębiorstwo będzie w stanie sobie pozwolić na oddanie się w pełni jej założeniom, ze względu na swoją nietypową specyfikę, jednak w znaczniej mierze może przyczynić się do skutecznej zmiany strategii produkcji. System ssący, często funkcjonujący pod angielskim określeniem PULL, odrzuca ideę maksymalnego wykorzystana potencjału produkcyjnego oraz wytwarzania produktów ponad stan. Choć niejednokrotnie może być to złudną myślą, że pełne zagospodarowanie gniazd oraz zwiększenie serii może upłynnić przepływ, złotym środkiem jest połączenie tych aspektów z realnym zapotrzebowaniem klientów. Oznacza to, że produkcja powinna być uruchamiana pod zamówienie klienta, zarówno w kategorii zewnętrznej – bezpośredniego odbiorcy, jak i w kategorii wewnętrznej – kolejnego gniazda technologicznego, bądź linii.

Wsparciem dla implementacji systemu ssącego jest Kanban. Jeżeli chcesz zagłębić się w ten temat, przejdź do artykułu:

Kanban

PIĄTA ZASADA LEAN – CIĄGŁE DOSKONALENIE

To zasada, która powinna przyświecać każdej organizacji od początku wprowadzania działań usprawniających, jednocześnie nigdy nie mając swojego końca. Jej odzwierciedleniem jest japońska filozofia Kaizen, której zasady każą nieustannie odrzucać obecny status quo i ciągle poszukiwać nowych sposobów doskonalenia. Dążenie do poprawy może się odbywać drogą małych kroków, ponieważ ich sukcesywne wprowadzanie może mieć znacznie lepszy efekt niż nieprzemyślane rewolucyjne realizacje. Zasada ciągłego doskonalenia ukazuje jak ważne jest nie osiadanie na laurach. Wprowadzenie zmiany, a także jej przetestowanie, nie powinno być ostatnim krokiem, lecz tak naprawdę przystankiem do zastanowienia się czy ten punkt jest wystarczająco dobry i co można jeszcze względem niego zrobić. Kultywowanie takiej koncepcji ma wielką wagę dla budowania kultury pracy i świadomości pracowników.