Autorem słynnej zasady 20/80, 80 20, bądź też zasady Pareto jest Vilfredo Pareto – ekonomista i socjolog o włosko-francuskich korzeniach. Swoją teorię oparł o spostrzeżenie, iż 20% przyczyn, powoduje 80% skutków. Takie zjawiska mogą występować zarówno w codziennym życiu, jak i w wyszczególnionych obszarach przedsiębiorstw, przejawiając się w sprzedaży, gospodarce magazynowej, organizacji procesów produkcyjnych, utrzymaniu maszyn, czy kontroli jakości. Sprawę rozjaśni kilka przykładów:
- 20% ubrań nosimy przez 80% czasu,
- 20% klientów przynosi 80% przychodów ze sprzedaży,
- 20% materiałów generuje 80% powierzchni magazynowej,
- 20% reklamacji generuje 80% kosztów,
Analiza danych zgodnie z zasadą Pareto umożliwia hierarchizację czynników wpływających na badane zagadnienie. Nadanie ważności przyczynom wywołującym skutek, przedstawione w formie graficznej, pozwala na intuicyjne i czytelne zobrazowanie sytuacji. Biorąc na tapet zarządzanie jakością uporządkowanie danych pozwala na odnalezienie kluczowych czynników które mają wpływ na liczbę występujących defektów i niezgodności, a co za tym idzie generowanie kosztów. Po dokonaniu selekcji możliwe jest ustalenie planu działań korygujących i naprawczych, które pozwolą zminimalizować czynniki o największej częstotliwości występowania.
Jak przeprowadzić analizę Pareto?
Niezawodnym narzędziem do wykonania analizy oraz jej graficznej prezentacji jest MS Excel. Intuicyjne i nieskomplikowane działanie wymaga jednak odpowiedniego przygotowania oraz postępowania zgodnie ze schematem:
- Określ ramy czasowe prowadzonej analizy
To punkt wyjścia, aby rzetelnie przeprowadzić analizę. Jeżeli zamierzasz wykonywać ją regularnie, ustalenie granic czasowych pozwoli Ci wyeliminować dublowanie się danych, a także pokaże realny trend zmian.
- Przygotuj dane
Zbierz dane odnoszące się przyczyn występowania badanego przez Ciebie zjawiska, bądź problemu (np.: wady występujące w produktach wytwarzanych w miejscu produkcji, dane wydajności maszyn, grupy produktów przynoszące największy przychód). Ustal ilość kategorii przyczyn, a także ilość (częstotliwość) ich wystąpienia, a następnie zapisz je w tabeli arkusza.
- Posortuj dane
Uporządkuj dane w kolejności od rosnących do malejących. W MS Excel wystarczy, że skorzystasz z polecenia sortowania.
- Ustal udziały procentowe poszczególnych przyczyn
Dla każdej kategorii przyczyn oblicz w kolejnej kolumnie udział procentowy. Pamiętaj, że procent każdej pozycji musisz wyliczyć względem całkowitej ilości wystąpień czynników.
- Diagram Pareto prawie na ukończeniu – Określ skumulowane udziały
W kolejnej kolumnie uzupełnij skumulowany udział. Oznacza to, że sukcesywnie dodając procent poszczególnych pozycji ostatni wynik będzie stanowił 100%.
- Określ 20% kluczowych przyczyn
Na podstawie kolumny ze skumulowanym udziałem znajdź pozycję zbliżoną wartości 80%. Ta kategoria oraz przyczyny znajdujące się powyżej to Twoje kluczowe czynniki, które należy poddać analizie.
- Zwizualizuj wyniki
Diagram Pareto wykonasz tworząc wykres słupkowy, łącząc kategorie przyczyn, a także posortowane dane odnośnie ich występowania. Dodatkowo, możesz nanieść tzw.: Krzywą Lorenza, która ukaże krzywą skumulowanych udziałów (wskazując jak odczytać zasadę 80 20). Stąd też bierze się bardzo popularne określenie: Diagram Pareto Lorenza – które łączy formę diagramu słupkowego z wspomnianą krzywą.
- Zbierz wnioski
Znając kluczowe przyczyn problemu możesz wraz z zespołem ustalić podczas burzy mózgów plan działań, które pozwolą na zminimalizowanie negatywnego wpływu czynników. Oczywiście dane mogą pozwolić Ci również na wyłonienie informacji o tym, w jakim kierunku kreować strategię marketingową, aby zwiększyć sprzedaż wąskiej, najbardziej korzystnej grupy produktowej. Chcąc wyciągnąć spójną konkluzję Diagram Pareto pozwoli na wyłonienie wniosków z różnorodnych zagadnień i danych, które poddasz analizie.
Sprawdź szczegółowy plan kursu i rozpracuj założenia koncepcji Just in Time na części pierwsze.
Pobierz Diagram Pareto Lorenza oraz
plik do analizy źródłowej przyczyn niezgodności (RCA)
Uporządkuj i zbadaj zebrane wcześniej dane oraz wykorzystaj metodę analizy przyczyn źródłowych podczas rozwiązywania problemów.
Po zapisie do newslettera otrzymasz dostęp do pełnej wersji pliku. Pamiętaj, aby potwierdzić zapis, to konieczny krok.
![]()
|
Czy warto tworzyć Diagram Pareto?
Odpowiedź wydaje się oczywista! W razie wątpliwości zwróć uwagę na kilka aspektów, które pomaga rozstrzygnąć zasada Pareto:
- Diagram jest prosty i intuicyjny w obsłudze,
- Obszar zastosowania jest dowolny,
- Wyniki są jasne i czytelne.

Jeżeli zastanawiasz się jakie inne narzędzia oprócz Diagramu Pareto pozwolą Ci na analizę danych, szczególnie w obszarze zarządzania jakością, sprawdź program kursu online Kierownik Jakości
Sprawdź program kursu Kierownik Jakości